ΑΡΓΟΛΙΔΑ:Κτήρια-σύµβολα ενός ένδοξου παρελθόντος στον αγροτικό τοµέα (φώτο)

Κτήρια-σύµβολα, που ταυτίστηκαν µε την ανάπτυξη του τόπου, δίνοντας θέσεις εργασίας σε χιλιάδες ανθρώπους. Κτήρια που στην εποχή τους στέγασαν επιχειρήσεις για δεκαετίες, απορροφώντας την αγροτική παραγωγή. Στην Αργολίδα, ονόµατα όπως ΚΥΚΝΟΣ, ΑΝΘΟΣ, ΡΕΑ, ΠΕΛΑΡΓΟΣ, έχουν ταυτιστεί µε την αγροτική ανάπτυξη και τη µεταποίηση αγροτικών προϊόντων στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, σήµερα, όλα αυτά τα κτήρια δεν είναι παρά µία σκιά του εαυτού τους και του παρελθόντος τους. Κάποια άλλαξαν χρήση και λειτουργία, άλλα απλά έχουν αφεθεί στη µοίρα τους.

ΚΥΚΝΟΣ

Σχεδόν τίποτα δεν θυµίζει σήµερα τη γνωστή Βιοµηχανία Κονσερβών ΚΥΚΝΟΣ στο Ναύπλιο, που πρόσφερε εργασία σε εκατοντάδες εργαζόµενους από το 1928 µέχρι και το 2003. Συζητώντας µε κατοίκους της πόλης, όλοι έχουν να πουν µια ιστορία για την εποχή που πέρασαν από το εργοστάσιο, για να κάνουν κάποιο µεροκάµατο.

Κατά την περίοδο λειτουργίας του, και δη τους µήνες αιχµής, το εργοστάσιο απασχολούσε 400 περίπου εργάτες, εκτός από το διοικητικό προσωπικό. Μάλιστα, όταν η ιδιοκτησία του εργοστασίου αποφάσισε να µεταφέρει τις δραστηριότητες στα Σαβάλια του Νοµού Ηλείας, η διοίκηση, προκειµένου να µη χάσουν τη δουλειά τους οι εργαζόµενοι, έδωσε τη δυνατότητα να ακολουθήσουν την επιχείρηση. Έτσι, αρκετοί ανταποκρίθηκαν, για να µη µείνουν άνεργοι.

Το εργοστάσιο της βιοµηχανίας κονσερβών ΚΥΚΝΟΣ στο Ναύπλιο.

Μετά από λίγα χρόνια, το 2009, ανακοινώνεται ότι η Αθωνική Development, σε συνεργασία µε την ΚΥΚΝΟΣ δηµιουργεί, στο οικόπεδο του παλαιού εργοστασίου της ιστορικής εταιρείας του Ναυπλίου, συγκρότηµα κατοικιών, επαγγελµατικών και εµπορικών χώρων. Το πρότζεκτ περιλαµβάνει και το γκρέµισµα του φουγάρου του εργοστασίου και σαν µοναδικό σηµείο αναφοράς µένει ο χώρος των γραφείων της εταιρείας. Το ξέσπασµα της κρίσης θα εµποδίσει την ολοκλήρωση του έργου και ο τοίχος που περιβάλλει το εργοστάσιο µένει στην θέση του.

Τα χρόνια εκείνα η παραγωγή βασίζεται κυρίως στα ανθρώπινα χέρια. Το πρώτο εργοστάσιο στο Ναύπλιο έχει το δικό του κυτιοποιίο που κατασκευάζει τις κονσέρβες που γεμίζει η εταιρία.

Το πρώτο εργοστάσιο στο Ναύπλιο έχει το δικό του κυτιοποιίο που κατασκευάζει τις κονσέρβες που γεμίζει η εταιρία.

 Η Αργολίδα που εκείνα τα χρόνια λεγόταν και «λαχανόκηπος της Αθήνας» εφοδιάζει την KYKNOS με μεγάλες ποσότητες τομάτας και λαχανικών.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι το εργοστάσιο του Ναυπλίου ανανεώθηκε µε νέα κτήρια τη δεκαετία του 1950 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλικλή. Το νέο βιοµηχανικό κτήριο αποτελούσε σύµβολο πρωτοπορίας για την εποχή. Ενδιαφέρον όµως έχει και η κίνηση της εταιρείας να αγοράσει το 1960 το εργοστάσιο ΑΡΓΟΛΙΚΗ.

ΑΝΘΟΣ

Στο Ναύπλιο σήµερα λειτουργεί ο πολυχώρος Φουγάρο, όπου το 1911 ο Κωστής Μηναίος άρχισε να ετοιµάζει εργοστάσιο δίπλα στην κατοικία του, στην Ασίνη. Η περιοχή της Ασίνης την εποχή εκείνη βρεχόταν από τρεις χειµάρρους, ιδανική για καλλιέργεια και παραγωγή ντοµάτας, λόγω των εύφορων προσχώσεων.

Περίπου την ίδια εποχή µε τον Μηναίο ξεκίνησαν και οι «Παπαντώνηδες» στην Ασίνη τη δική τους βιοτεχνία, που µετέπειτα θα ονοµαζόταν «Κύκνος», καθώς και άλλες παρόµοιες στον αργολικό κάµπο. Το 1937 χτίζονται οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου της Ασκληπιού, που στεγάζουν σήµερα το Φουγάρο. Το 1938 ξεκινά η λειτουργία του εργοστασίου, µε την αρχική του επωνυµία, για λόγους αναγνωρισιµότητας, ως βιοµηχανία κονσερβών «Μηναίος ΑΕ». Έχει αρχικά εξαιρετική απόδοση και το 1939 βραβεύεται µε το Μέγα Βραβείο στην 7η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Η βιοµηχανία κονσερβών «Μηναίος»

Κατά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, το εργοστάσιο επιτάσσεται από τη Βέρµαχτ για να κατασκευάζει προϊόντα για τον γερµανικό στρατό. Μετά το τέλος του πολέµου, µετονοµάζεται σε Γεωργική Βιοµηχανία Κονσερβών «ο Ανθός», µε την οποία γίνεται πλέον γνωστό το εργοστάσιο στη µεταπολεµική Ελλάδα, για να σταµατήσει οριστικά τη λειτουργία του το 1957.

Ο εγκαταλειµµένος «Ανθός» µετατράπηκε σε έναν πολυχώρο σπάνιο στολίδι µετά από πολλά χρόνια εργασίας, πολύ µεράκι και αρκετά χρήµατα

Στη δεκαετία του ’60, ο χώρος, µετά από αλλεπάλληλες δίκες περνά στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, για να αγοραστεί εν τέλει το 1997 από τη σηµερινή ιδιοκτησία. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια εργασίας, πολύ µεράκι και αρκετά χρήµατα για να δηµιουργηθεί ο πολυχώρος στον οποίο έχει αποτυπωθεί το παλιό εργοστάσιο ΑΝΘΟΣ, µε ιδιαίτερο σεβασµό στις λεπτοµέρειες κατασκευής του. Έτσι, το εγκαταλελειµµένο εργοστάσιο µετατράπηκε σε ένα σπάνιο στολίδι.

ΡΕΑ

Από την ίδρυσή της, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών Αργολίδας (ΕΑΣΑ) έδωσε τεράστια σηµασία στη δηµιουργία βιοµηχανικών εγκαταστάσεων για την επεξεργασία των αγροτικών προϊόντων των µελών της. Το 1948 κατασκευάστηκε το εργοστάσιο ΡΕΑ, που για την εποχή ήταν το πιο σύγχρονο συγκρότηµα παραγωγής ντοµατοπολτού.

 Εργάτριες σε εργοστάσιο εσπεριδοειδών, 1963. 

 Πρόσοψη του εργοστασίου κονσερβοποιίας ΡΕΑ, 1963 Πηγή: Φωτογραφία Δ. Χαρισιάδης, Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Το εργοστάσιο αυτό λειτούργησε έως το 1985, ενώ από το 1962 είχαν προστεθεί και γραµµές παραγωγής κοµπόστας φρούτων και λαχανικών. Σήµερα, το εργοστάσιο δεν χρησιµοποιείται και ουσιαστικά βρίσκεται απενεργοποιηµένο, ενώ µέχρι πριν από λίγο καιρό φιλοξενούσε την οµάδα παραγωγών. Γεγονός είναι ότι και η ΡΕΑ αποτέλεσε σηµείο αναφοράς για εκατοντάδες εργαζόµενους, εκ των οποίων αρκετοί εργάζονται στις «ΕΣΠΕΡΙΔΕΣ», που είναι και η πιο σύγχρονη µορφή των επενδύσεων της ΕΑΣΑ.

ΠΕΛΑΡΓΟΣ

Το 1986, η κονσερβοποιία ΠΕΛΑΡΓΟΣ, που βρίσκεται στην παραλία Νέας Κίου, εξαγοράστηκε από την ΕΑΣΑ. Στη µονάδα αυτή µεταφέρθηκε η παραγωγή κοµπόστας φρούτων, η οποία µέχρι τότε γινόταν στη ΡΕΑ. Παράλληλα, εγκαταστάθηκε µονάδα επεξεργασίας βερίκοκων-ροδάκινων για την παραγωγή πουρέ φρούτων. Η πορεία αυτής της µονάδας κράτησε για µία δεκαετία, ενώ τα τελευταία χρόνια φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Η κονσερβοποιία «Πελαργός» στη Νέα Κίο

1952: Το ταχύκενο συμπυκνώσεως τοματοπολτού. Μπροστά ο χειριστής και βασικό στέλεχος, Ευθύμιος Κέψος // ΦΩΤΟ: argolika.gr

1952: H αυλή του εργοστασίου γεμάτη με κοφίνια τομάτας, έτοιμα για την παραγωγή // ΦΩΤΟ: argolika.gr

 Η κονσερβοποιία «Πελαργός» στη Νέα Κίο 

1935: Η εισαγωγή της τομάτας στο πολτοποιείο. Διακρίνονται (πιθανώς) οι Ν. Τζανής, Ελ. Διλαβέρης, Φ. Καλιπολίτης, Τσολάκης // ΦΩΤΟ: argolika.gr

 1951: Το ξεφόρτωμα των κοφινιών, γεμάτα με τομάτες, από τα φορτηγά // ΦΩΤΟ: argolika.gr

Ο Ευθύμιος Κυπριανίδης, μεταφορέας τομάτας // ΦΩΤΟ: argolika.gr

Η ιστορία του ΠΕΛΑΡΓΟΥ έχει άµεση σχέση µε την οικογένεια Καραµέλη που έδωσε την δυνατότητα απασχόλησης στους Μικρασιάτες κατοίκους της Νέας Κίου.

Η ιστορία του εργοστασίου περιέχεται και σε βιβλίο που έγραψε ο Τάσος Καραµέλης, προκειµένου να αποτυπώσει την προσπάθεια που έκανε η οικογένειά του για την επιχείρηση και τη βούληση που υπήρχε για να στηριχθούν οι Μικρασιάτες της περιοχής. Η Ναυπλιακή Εταιρεία Κονσερβών Ο ΠΕΛΑΡΓΟΣ, στη Νέα Κίο, µε έδρα το Ναύπλιο, ιδρύθηκε το 1930 από τον Κιώτη πρόσφυγα Γεράσιµο Καραµέλη.

ΠΗΓΗ:ypaithros.gr